Thoái hóa khớp: Dấu hiệu nhận biết và cách điều trị hiệu quả

Thoái hóa khớp, một căn bệnh không còn xa lạ với nhiều người, đặc biệt là người cao tuổi. Căn bệnh này gây ra những cơn đau nhức dai dẳng, hạn chế vận động và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Tìm hiểu chi tiết về nguyên nhân cũng như biện pháp chữa trị phù hợp qua bài viết dưới đây!

Thoái hóa khớp là gì?

Thoái hóa khớp là tình trạng sụn khớp – bộ phận có chức năng bảo vệ và giảm ma sát trong khớp bắt đầu bị bào mòn, phá vỡ cấu trúc. Ngoài ra, các mô xung quanh cũng có thể bị tổn thương, dịch nhầy bôi trơn tại khớp bị suy giảm, khiến các cử động tại đây trở nên khó khăn hơn.

Khớp bị thoái hóa là một dạng tổn thương thường gặp nhất, có thể xảy ra ở nhiều đối tượng khác nhau.

Tại Việt Nam, thống kê cho thấy có khoảng 30% người trên 35 tuổi bị thoái hóa khớp. Tỷ lệ này tăng lên 60% ở người trên 65 tuổi và 85% ở người trên 85 tuổi.

Nguyên nhân gây ra thoái hóa khớp

Thoái hóa các khớp trong cơ thể có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân như:

Tuổi tác

Các khớp bị thoái hóa có liên quan mật thiết đến độ tuổi.Theo các chuyên gia, tuổi tác càng cao, quá trình lão hóa tự nhiên càng diễn ra mạnh mẽ. Lúc này, hệ xương khớp cũng chịu nhiều ảnh hưởng, suy yếu dần và bắt đầu có biểu hiện bất ổn định.

Theo thời gian, lớp sụn khớp sẽ bị hao mòn, có thể bị nút hoặc tiêu biến, khiến các đầu xương cọ xát vào nhau và gây ra triệu chứng đau nhức.

Chấn thương

Chấn thương ở khớp do luyện tập thể thao quá độ, tai nạn… sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình thoái hóa diễn ra nhanh hơn. Tham khảo phương pháp phòng tránh chấn thương thể thao.

Béo phì

Thừa cân (béo phì) gây nhiều áp lực lên các khớp trên cơ thể, đặc biệt là khớp gối và cột sống lưng. Sự căng thẳng này nếu kéo dài sẽ khiến các khớp bị tổn thương và thoái hóa.

Lao động nặng 

Làm việc nặng nhọc về tay chân, sử dụng khớp quá độ, lặp đi lặp lại một động tác sẽ làm tăng nguy cơ thoái hóa sụn khớp.

Di truyền

Khớp bị thoái hóa còn có thể do di truyền. Những người có người thân bị thoái hóa khớp sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với người bình thường.

Một số nguyên nhân khác:

• Sinh hoạt sai tư thế như ngồi, nằm hay cúi gập người sai cách; khuân vác vật nặng thường xuyên; ngồi hoặc đứng lâu một chỗ, ít vận động.
• Chế độ ăn uống không khoa học, không bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng, đặc biệt là thiếu canxi, glucosamine và chondroitin.
• Mắc các bệnh lý khác như loãng xương, nhiễm trùng khớp, viêm khớp dạng thấp … cũng làm tăng tỷ lệ thoái hóa các khớp.
• Dị tật khớp bẩm sinh

Dấu hiệu nhận biết thoái hóa khớp

Đau khớp

Ở giai đoạn nhẹ, tại khớp sẽ xuất hiện cơn đau âm ỉ trong hoặc sau khi vận động, sau đó biến mất nhanh chóng nên dễ khiến người bệnh chủ quan. Về lâu dài, khi sụn khớp bị tổn thương nghiêm trọng, cường độ đau sẽ dữ dội và kéo dài hơn, nhất là khi thời tiết chuyển lạnh đột ngột.

Cứng khớp

Khớp cứng không vận động được thường đi kèm đau nhức, xuất hiện chủ yếu vào buổi sáng khi người bệnh ngủ dậy hoặc sau một thời gian không vận động khớp.

Hạn chế vận động

Khi bị thoái hóa khớp, các hoạt động hằng ngày của người bệnh sẽ bị hạn chế. Chẳng hạn như việc đứng lên ngồi xuống, leo cầu thang, ngồi xổm, co duỗi gối sẽ khó khăn hơn.

Khớp sưng tấy và nóng ran

Khi khớp bị sưng viêm, bạn có thể cảm thấy nóng ran mỗi khi vận động. Đồng thời, bạn có thể nghe thấy những tiếng kêu “răng rắc” hoặc “lộp cộp” khi di chuyển. Đây là do các đầu xương cọ xát vào nhau vì lớp sụn khớp đã bị bào mòn, gây ra những âm thanh này.

Phương pháp chẩn đoán tình trạng

Một số hình thức chẩn đoán bệnh thường được áp dụng có thể kể đến như sau:

Kiểm tra sức khỏe

Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra các khớp để phát hiện các dấu hiệu sưng, đau, đỏ, nóng hoặc khó khăn khi cử động. Đồng thời, bệnh sử của người bệnh cũng sẽ được xem xét kỹ lưỡng.

Xét nghiệm hình ảnh

• Chụp X-quang: Giúp phát hiện sự xuất hiện của gai xương, tình trạng mất sụn và hẹp khe khớp.
• Siêu âm: Kiểm tra tình trạng tràn dịch khớp và mảnh sụn thoái hóa.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): Cung cấp hình ảnh chi tiết về khớp, giúp bác sĩ quan sát tổng quan và phát hiện tổn thương ở sụn khớp.
• Nội soi khớp: Cho phép quan sát trực tiếp các tổn thương tại sụn khớp.
• Kiểm tra dịch khớp: Bác sĩ sẽ lấy một mẫu nhỏ chất lỏng trong khớp để xét nghiệm, nhằm phát hiện các bệnh lý liên quan đến khớp.
• Kiểm tra máu và nước tiểu: Xét nghiệm máu và nước tiểu giúp xác định loại viêm khớp mà bạn mắc phải hoặc loại trừ các bệnh lý khác gây ra triệu chứng đau và cứng khớp.

Các biện pháp điều trị thoái hóa khớp

Thoái hóa khớp là một bệnh lý mạn tính gây đau và cứng khớp, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống. Do đó, người bị bệnh sẽ cần sớm tìm đến bác sĩ để có thể được tư vấn và đưa ra những phương pháp điều trị phù hợp, chẳng hạn như:

Sử dụng thuốc

• Thuốc giảm đau và chống viêm
• Thuốc giãn cơ để giúp giảm co thắt cơ bắp xung quanh khớp bị thoái hóa.
• Tiêm corticosteroid nhằm Giảm viêm và đau trong thời gian ngắn.

Vật lý trị liệu

Các bài tập vật lí trị liệu như sẽ giúp hỗ trợ và bảo vệ khớp. Bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn thực hiện các bài tập kéo giãn, tập luyện linh hoạt nhằm duy trì và cải thiện phạm vi chuyển động của khớp. Ngoài ra, người bị thoái hóa khớp cũng có thể sử dụng các thiết bị hỗ trợ bao gồm nẹp, gậy để giảm áp lực lên khớp.

Phẫu thuật

Phẫu thuật thay khớp là một phương pháp can thiệp y tế nhằm thay thế các khớp bị tổn thương hoặc thoái hóa bằng khớp nhân tạo. Đây là một giải pháp hiệu quả cho những bệnh nhân bị đau khớp nghiêm trọng, mất chức năng vận động và không đáp ứng với các phương pháp điều trị bảo tồn khác. 2 loại phẫu thuật thường được bác sĩ áp dung bao gồm:

• Phẫu thuật thay khớp: Thay thế khớp bị thoái hóa bằng khớp nhân tạo.
• Phẫu thuật chỉnh hình: Sửa chữa hoặc tái tạo lại cấu trúc khớp.

Thoái hóa khớp nếu không được điều trị sớm có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như làm tăng nguy cơ mắc bệnh gút, trầm cảm và lo âu, rối loạn giấc ngủ, vôi hóa sụn khớp, xương bị hoại tử…

Do đó, nếu tình trạng đau ở khớp tái diễn nhiều lần, đau dai dẳng, kéo dài nhiều ngày, tốt nhất bạn nên đi thăm khám và điều trị kịp thời, hiệu quả.